Rzeczny Ogród EkoEdukacji - Taras górny

ZJEŻDŻALNIA

Co to za urządzenie?

Jest to zjeżdżalnia umieszczona w kamieniu narzutowym, który zachęca do wspinaczki po naturalnym wzniesieniu oraz zjechania z niego. Można przy tym doświadczyć dotykiem, jak wielki może być prawdziwy głaz. Główną ideą instalacji jest nawiązanie do historii przesuwania się przez Wielkopolskę lądolodu oraz jego wpływu na ukształtowanie krajobrazu, w tym pojawienia się głazów narzutowych przetransportowanych przez lądolód na nasze ziemie z dalekiej Skandynawii.

 

Cele edukacyjne

Zjeżdżalnia ma zachęcić was do wspinania się na głaz, użycia swoich mięśni oraz zdolności koordynacji i zwinności. Materia, z której wykonana jest zjeżdżalnia, to naturalny kamień narzutowy. Jego historia może być ciekawym elementem narracji edukacyjnej stworzonej w trakcie zabawy. Zjeżdżalnia umożliwi wam aktywne spędzanie czasu poprzez wspinanie się na kamienny pagórek oraz zjeżdżanie z niego jak na zjeżdżalni lub wchodzenie po wyszlifowanej części na szczyt głazu.

 

Propozycja aktywności dla rodzin oraz jej przebieg

Dotknijcie prawdziwej skały, zobaczcie, jak wygląda w środku! Przekonajcie się, że wdrapywanie się na nią może być trudne, ale także bardzo ekscytujące! Ten wielki kamień został przyniesiony na nasze ziemie tysiące lat temu dzięki sile lądolodu. Możecie bawić się na nim jak na zwykłej zjeżdżalni lub przyjrzeć się jego strukturze przez lupę i zastanowić się, jak powstał.

 

Proponowana aktywność dla grup oraz jej przebieg

1. Podejdźcie do głazu i dokładnie mu się przyjrzyjcie. Użyjcie szkła powiększającego, aby zauważyć zróżnicowane struktury na jego zewnętrznej, matowej części oraz tej błyszczącej, wyszlifowanej. Zaobserwujcie złożoność jego budowy. Czy zastanawialiście się kiedyś, z czego składają się skały?

2. Na chwilę zamieńcie się w geologów i geolożki. Poszukajcie w okolicy innych kamieni i porównajcie ich kształt, barwę i strukturę. Może uda wam się zauważyć, jakie są różnice między nimi a głazem narzutowym?

3. Urządźcie burzę mózgów, aby wspólnie ustalić, jak tak wielki głaz znalazł się na terenie Wielkopolski oraz skąd pochodzi. Czy tysiące lat temu mógł przybyć z dna morza? A może jest odłamkiem górskiego szczytu?

4. Przy wsparciu nauczyciela zastanówcie nad tym, w jaki sposób siły, które mogły przenosić takie duże głazy, kształtują cały krajobraz naszej najbliższej okolicy. Czy miały one wpływ także na dzisiejszy bieg rzek, obecność jezior lub pagórków?

 

UWAGA: wszystkie zadania koniecznie wykonujcie pod opieką dorosłych!

 

TOR WODNY

Co to za urządzenie?

Instalacja składa się z wyżłobionego w głazie narzutowym toru oraz umieszczonych w dwóch drewnianych pagórkach korytek, które mogą służyć do zabawy wodą, piaskiem lub kulistymi przedmiotami (kulką, piłeczką). Wykonane z materiałów organicznych nośniki tworzą naturalny tor przeszkód nawiązujący swoim kształtem do rzeki. Dodatkowo aby umieścić wodę w torze, trzeba wspiąć się na skalny pagórek.

 

Cele edukacyjne

Tor wodny umożliwi wam swobodną zabawę wodą, poznawanie jej dynamiki, przelewanie cieczy i obserwowanie, jak zachowuje się ona w zależności od formy przeszkody czy kąta nachylenia koryta. Nawiązujące do nurtu rzecznego instalacje zachęcą do poznawania procesów związanych z wpływem wody na ukształtowanie krajobrazu, erozją skał, melioracją rzeczną czy innymi zjawiskami, w których kluczową rolę odgrywa siła wody. Zabawa przy torze wodnym ma na celu rozbudzić waszą ciekawość świata, zainteresować prawami fizyki oraz przede wszystkim sprawić wam dużo radości.

 

Proponowana aktywność dla rodzin oraz jej przebieg

Bawcie się wodą! Zobaczcie, jak płynie przez skalne koryto i drewniany tunel. Sprawdźcie, czy pokona przeszkody i jak szybko przepłynie przez całą trasę! Jeśli chcecie, możecie stworzyć ekologiczną wytwórnię prądu lub zbudować tamę!

 

Proponowana aktywność dla grup oraz jej przebieg

1. Do zabawy torem wodnym przygotujcie większą ilosć wody oraz kilka różnych materiałów, np: piasek, kamienie, piłeczki, patyki, rośliny.

2. Na początku umieśćcie wodę w korytku kamiennym oraz drewnianym i obserwujcie, jak przebiega jej trasa, jak szybko pokonuje tor, w jaki sposób z niego wypada i co dzieje się z piaskiem na końcu trasy.

3. Starajcie się zmieniać ilość płynącej wody, wlewając jej odpowiednio mniej lub więcej do koryta. Sprawdźcie, czy ilość wody przekłada się na jej siłę. W jaki sposób wpływa na zachowanie się piasku na końcu trasy? Czy można to działanie wykorzystać do jakiegoś celu?

4. Następnie przeprowadźcie doświadczenie i spróbujcie umieścić na trasie wody różnego rodzaju przeszkody, np. patyki, rośliny, kamienie, błoto czy inne elementy znalezione w otoczeniu lub przyniesione przez was. Sprawdźcie, które rzeczy będą w stanie zatrzymać bieg wody, stworzyć naturalną tamę, a które woda będzie w stanie przenieść swoją siłą w dół koryta.

5. Wspólnie z nauczycielem zastanówcie się, jaki wpływ ma woda na skałę, drewno i piasek, co może się wydarzyć, kiedy nieustannie przepływa przez te materiały? Ustalcie, jaką siłę ma woda, jak wpływa na przyrodę. Czy nurt rzeki może zmieniać otaczający krajobraz? Czy przenoszenie ciężkich przedmiotów przez rzekę może wpłynąć na nasze życie lub życie mieszkających w niej istot?

 

UWAGA: wszystkie zadania koniecznie wykonujcie pod opieką dorosłych!

 

RÓWNOWAŻNIA

Co to za urządzenie?

Równoważnia może być meandrującą rzeką! Przekonajcie się sami, próbując pokonać jej wąską kładkę. Jak sama nazwa wskazuje – będzie wymagać to od was zmysłu równowagi i uważności!

Równoważnia jest instalacją, która ma zwrócić waszą uwagę na kwestię wędrowania zwierząt w tzw. korytarzach ekologicznych, którymi są między innymi rzeki, oraz na ich rolę w przemieszczaniu się pomiędzy poszczególnymi siedliskami.

Spróbujcie przejść wąską kładkę, która uświadomi wam, jakie trudności napotykają zwierzęta na swojej drodze przez miasto, oraz wymyślcie rozwiązania, które pomagają im w przemieszczaniu się i życiu w rzecznym ekosystemie. Zróbcie to całą rodziną!

 

Cele edukacyjne

Równoważnia pomyślana jest tak, aby zachęcić was do wspólnego projektowania bezpiecznej przestrzeni dla zwierząt, a jednocześnie zwrócić uwagę na to, jak działalność człowieka (budowa dróg przecinających korytarze, zanieczyszczenia rzeki bądź bardzo niski jej poziom wywołany antropopresją) może utrudnić życie zwierzęcym mieszkańcom miasta.

Równoważnia naśladuje bieg rzeki, będzie więc wymagała zachowania koncentracji w przechodzeniu wąskiej ścieżki, a to pomoże ćwiczyć waszą koordynację ruchową. Celem równoważni jest dobra zabawa z odrobiną sportowego zacięcia oraz uruchomienie wyobraźni i lepsze poznanie rzecznego ekosystemu jako korytarza ekologicznego i siedliska zwierząt i roślin.

 

Proponowana aktywność dla rodzin oraz jej przebieg

Wcielcie się w rolę wybranych przez was zwierząt zamieszkujących rzeczną dolinę w mieście i spróbujcie przejść równoważnię, naśladując sposób ich poruszania się oraz wyobrażając sobie trudności, na jakie natrafiają zwierzęta. Wyobraźcie sobie, że równoważnia jest korytarzem ekologicznym w zatłoczonym mieście i musicie przejść z jednego siedliska do drugiego. Zaobserwujcie zwierzęta nad brzegiem rzeki i w jej korycie albo pomyślcie, które miejskie zwierzęta mogą korzystać z jej zasobów. Wybierzcie to, które lubicie najbardziej, a następnie wcielając się w nie, przejdźcie całą równoważnię. Postarajcie się zrobić to za jednym razem! Opiekunowie– wy również wcielcie się w zwierzęta. Dołączając do dzieci w pokonywaniu równoważni, możecie stworzyć zwierzęce rodziny! Możecie również odegrać rolę przeszkód, które napotykają zwierzęta na swojej drodze, a tym samym asekurować dzieci na równoważni. Pomyślcie wspólnie, co można by zmienić w mieście, aby wesprzeć zwierzęta.

 

Proponowana aktywność dla grup oraz jej przebieg

1. Poszukajcie zwierząt oraz roślin na brzegu Cybiny. Część z nich będzie można zaobserwować, ale dzieci z pomocą opiekuna mogą wyobrazić sobie inne zwierzęta, jak np. bobra żyjącego na dalszym odcinku rzeki. Grupa wybranych zwierząt będzie podstawą kolejnej części aktywności. Poza zwierzętami zamieszkującymi koryto rzeki pomyślcie również o tych korzystających z niego jako wodopoju, miejsca zdobywania pożywienia. Pamiętajcie o tych, którym rzeka służy do przemieszczania się, tj.: rybach, planktonie, ptakach, bobrach, nietoperzach, sarnach.

2. Pomyślcie nad siedliskami, w których żyją wymienione zwierzęta, i o tym, jaką dodatkową funkcję pełni dla nich rzeka przepływająca przez miasto. Obserwacje prowadźcie nad rzeką. Zastanówcie się nad przeszkodami uniemożliwiającymi zwierzętom przemieszczanie się w mieście, takimi jak przebiegające drogi czy brak wody spowodowany działalnością człowieka.

3. Następnie udajcie się do Rzecznego Ogrodu Ekoedukacji i odnajdźcie równoważnie. Znajdziecie je w części ogrodu koło rzeki i Eksperymentalnego Ogrodu Dziedzictwa. Obie równoważnie mogą być podstawą proponowanej aktywności.

4. Każde z dzieci wybiera jedno ze zwierząt mieszkających w rzecznej dolinie, aby następnie wcielić się w jego rolę. Naśladujcie sposób poruszania się czy tempo

danego zwierzęcia. Możecie również w trakcie przechodzenia pochylni i wyobrażonych przeszkód zmieniać się w inne zwierzęta, dla których ich pokonanie nie stanowi problemu. Różne zwierzęta różnie radzą sobie w przestrzeni przyrody dzikiej i tej miejskiej. Zaobserwujcie, które zwierzę najlepiej odnajduje się w mieście.

5. Każde dziecko może wejść w rolę danego zwierzęcia, zwracając uwagę na czyhające na nie zagrożenia. Zaproszenie do wcielenia się w konkretny gatunek pozwala dzieciom wczuć się w sytuację zwierzęcia i przekonać się, jakie zagrożenia stworzone przez człowieka utrudniają życie faunie. Takie doświadczenie uwrażliwia dzieci na potrzeby innych żywych istot należących do ekosystemu.

6. Dodatkowym elementem utrudniającym przejście przez równoważnię i wymagającym większego skupienia i zwinności może być tworzenie przez inne dzieci przeszkód – wydawanie dźwięków głośnych samochodów, budowanie ulic biegnących przez rzekę (np. w formie patyków na równoważni). Ta aktywność wymaga asysty nauczyciela, który będzie czuwał nad bezpiecznym przebiegiem zabawy. Ważnym elementem jest szukanie rozwiązań mających na celu pomoc zwierzętom.

 

UWAGA: wszystkie zadania koniecznie wykonujcie pod opieką dorosłych!

 

LABIRYNT

Co to za urządzenie?

Są to dwa labirynty stworzone z plecionej wikliny z wierzby, jednej z najbardziej charakterystycznych roślin występujących nad rzekami oraz z irgi. Żywe, zielone ściany jednego labiryntu zachęcają do wejścia w głąb i dają możliwość przeniesienia się do leśnego szałasu, który żyje własnym życiem i rośnie w nieograniczony sposób. W drugim labiryncie wykonanym z wierzby możecie zobaczyć rzemieślniczy wyrób z porastającej brzegi rzeki Cybiny wierzby.

 

Cele edukacyjne

Labirynt umożliwi wam bliski kontakt zieloną, żywą przestrzenią, która integruje wszystkie zmysły, zachęca do zabawy w poszukiwanie wyjścia lub kryjówki, co rozwinie waszą umiejętność orientacji w terenie. Żywa instalacja wzbudzi waszą ciekawość i zachęci do odkrywania nieznanych miejsc oraz do nauki stron świata. Północ, południe, wschód, zachód - orientuj się!

 

Proponowana aktywność dla rodzin

Schowajcie się w zielonym szałasie, znajdźcie drogę wyjścia z labiryntu. Możecie bawic sie w liściastą bazę lub starodawny dom. Spójrzcie na zielone ściany labiryntu i zastanówcie się, jak to możliwe, że one cały czas rosną!? Labirynt jest przestrzenią, w której możecie spacerować, biegać, poszukiwać innych, bawić się w chowanego, gonito czy po prostu odpocząć w cieniu w upalny dzień. Wyznaczcie kierunek wyjścia z labiryntu i spróbujcie opuścić go dzięki podpowiedziom rodziców dotyczących stron świata.

 

Proponowana aktywność dla grup oraz jej przebieg

1. Pod opieką nauczyciela, z pomocą kompasu lub aplikacji kompas w telefonie sprawdźcie swoje położenie. W jakim kierunku znajdują się: wschód, zachód, północ, południe. Opiekun grupy może wytłumaczyć dzieciom skąd biorą się kierunku świata, czym jest róża wiatrów, dlaczego wiedza o tym, gdzie znajdują się poszczególne strony może pomóc w codziennym życiu.

2. Przejdźcie do labiryntu znajdującego się nad rzeką, stworzonego z irgi. Niech każde z dzieci spróbuje go przejść, dostając się do jego wyjścia. Spróbujcie przejść labirynt w obu kierunkach - każdorazowo zaczynając od innej strony.

3. Pomóżcie osobom przechodzącym labirynt jego przemierzenie, korzystając z wiedzy o stronach świata i tym, gdzie znajdują się północ, południe, wschód, zachód.

4. Możcie przejść labirynt na dwa sposoby: korzystając z określnego wcześniej położenia, to jest wskazując osobie w labiryncie rzeczywiste kierunki wyznaczone dla miejsca, w którym się znajdujecie, lub używając ich jako zamienników kierunków: lewo, prawo, przód, tył. W ten sposób utrwalicie wiedzę i dowiecie się, że ich znajomość może przydać się w codziennym życiu.

 

UWAGA: wszystkie zadania koniecznie wykonujcie pod opieką dorosłych!